Tạo hình cây và cắt tỉa cây ăn trái là sự sắp xếp lại các cành để cho ra những sản phẩm có chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và quốc tế.
Ngoài ra, tỉa cành tạo tán cây tốt và phù hợp chẳng những có thể biết được năng suất trái sẽ nhận được mỗi năm mà còn quản lý được chất lượng.
Năng suất của mỗi cây có thể bị chi phối bởi số cành mang trái. Cành này bị cạnh tranh về mặt dinh dưỡng, tiếp nhận ánh sáng với những cành vô hiệu không cho trái. Nhưng có quá nhiều cành mang trái cũng không có giá trị kinh tế.
Do đó mỗi năm cần tỉa cành vừa tạo dáng thế cây cho thông thoáng, vừa nâng cao năng suất chất lượng trái.
|
Cây ăn trái có cấu trúc chắc chắn. Điều chỉnh hướng đâm của cành để nhận được ánh sáng tốt. Tạo kích thước cây phù hợp để chăm sóc |
|
Mục đích của tỉa cành |
|
Nguyên tắc tỉa cành tạo tán |
Các kiểu tỉa cành tạo tán
1. Kim tự tháp
Ưu điểm: Cấu trúc của cây sẽ khỏe, cành cây không dễ gãy. Các cành mọc rải rác khắp cây làm cho nó chịu được trọng lượng tốt.
Nhược điểm: Sự phân bố số trái kém vì nhánh rậm rạp và xếp chồng lên nhau. Ảnh hưởng đến các công tác chăm sóc khác như: Phun thuốc, thụ phấn, tỉa trái...
|
Áp dụng cho những cây: sầu riêng, táo, lê, mít, hồng... |
2. Thiết kế dạng bình hoa hoặc hở tâm
Ưu điểm: Phân bố cành tốt vì các nhánh trải đều. Thuận tiện cho công việc chăm sóc vườn.
Nhược điểm: Thân chính khi cắt dễ bị thối và các nhánh có thể dễ bị téc.
|
Tạo tán dạng bình hoa hoặc hở tâm |
3. Kim tự tháp cải tiến
Ưu điểm: Cấu trúc của cây rất chắc chắn, kích thước chiều cao vừa phải không quá cao cũng không quá thấp. Tán có các nhánh phân nhánh đồng đều, thuận tiện cho việc chăm sóc.
Nhược điểm: Đây là kiểu dáng tương đối khó thực hiện và đòi hỏi nhiều kỹ năng cắt tỉa hơn. Phải mất 1 thời gian khá dài.
|
Tạo tán kiểu kim tự tháp cải tiến |
4. Kiểu nang hoa (bụi cây)
Đó là kiểu sắp xếp như bụi cây thấp, để 3-5 nhánh tỏa ra xung quanh cây.
Để cành lan thành bụi rộng tỏa ra mặt đất sẽ làm cho năng suất cao hơn câc kiểu dáng khác.
Thường áp dụng với nhãn, chôm chôm, ổi, na...
Thích hợp cho những cây ra hoa và đậu quả ở đầu cành.
|
Tạo tán kiểu bụi cây |
Phương pháp tỉa cành tạo tán
Cắt bỏ những cành vô hiệu như cành khô, cành vượt, cành bị sâu bệnh, cành mọc thành chùm... nhằm kích thích phát triển những cành hữu hiệu là những cành mang hoa trái sau này làm tăng năng suất, chất lượng trái.
Mục đích cắt tỉa cành
- Loại bỏ những cành quá lớn
- Cắt bỏ những cành chưa hoàn chỉnh hoặc những cành khuyết tật như cành khô, cành sâu bệnh, cành suy dinh dưỡng
- Cắt bỏ cành sượng hoặc cành vượt, những cành mọc đan xen, mọc chùm...
- Tạo nụ hoa, đẩy nhanh quá trình ra hoa, giúp hạt phấn bay đến nướm hoa
- Kiểm soát không ra hoa đậu trái quá nhiều
- Giúp phân bố hoa trái đồng đều
Lợi ích của việc cắt tỉa cành
Việc này được thực hiện nhằm tạo sự cân đối hài hóa giữa phần rễ và phần tán cây, giảm sự thất thoát nước từ thân cây.
Nó kích thích cơ chế hoạt động trong các hệ thống khác nhau để tạo ra cành, lá, thân, hoa, quả một cách hiệu quả.
Giúp giảm chi phí lao động và tăng hiệu quả trong sóc và thu hoạch.
Nó giúp ánh sáng lan tỏa khắp tán cây, để mỗi chiếc lá bên trong tán cây có cơ hội tiếp cận ánh sáng để quang hợp tạo ra thức ăn cho cây, giảm số lượng lá không nhận được ánh sáng nên chỉ tiêu tốn thức ăn, dẫn đến cây có thể tích lũy thức ăn tốt.
Giảm diện tích phơi nhiễm sâu bệnh. Thực hiện biện pháp quản lý dịch bệnh hiệu quả hơn.
|
Ảnh hưởng của kiểu dáng tạo hình đến cường độ ánh sáng ở bên trong và bên ngoài tán cây (Phawat và Yotphon, 2021) |
|
Ảnh hưởng của kiểu dáng tạo hình đến cường độ ánh sáng ở bên trong và bên ngoài tán cây (Phawat và Yotphon, 2021) |
Các kiểu cắt tỉa
1. Cắt thưa
Kiểu cắt tỉa này chỉ được dùng để loại bỏ những cành khô, cành sâu bệnh, cành yếu, cành vượt.
2. Cắt hơi sâu
Kiểu cắt tỉa này loại bỏ nhiều nhánh hơn. Tương tự như cách 1 nhưng sẽ tỉa sâu hơn, thường thì sẽ cắt bỏ đầu cành chỉ chừa 1 đoạn gốc của cành
3. Cắt sâu
Kiểu cắt tỉa này chỉ áp dụng cho những cây chỉ ra hoa từ những nhánh mới ra trong năm, chẳng hạn như nho, xoài, ổi... Trong một số trường hợp nó được áp dụng trong vườn cây ăn quả đã già và suy kiệt.
Tham khảo plantpro.co.th
Đăng nhận xét